L’Immoraliste / Ayri Yol – Andre Gide

Yetisme cabalarim devam etse de hala dort kitap geriden geliyorum. Ama bir sekilde hepsi yerini bulacak burada. Bu kitabi kus gibi hafifledigim bir gun, Ankara’da ust gecitten almistim. Bu yaziyi dingin bir ruh hali icinde yazmak isterdim ama hala onume ayni taraftan cikarilan engeller var. Bunlarin kalkmasi icin ise biraz vicdan lazim, o kadar.

Neyse efendim, Varlik Yayinlari, 1968 diyerek basliyoruz. Cabucak da bitiririz zira begenmedim kitabi J Michel adinda bir entelin hezeyanlari desem yeter bile. 19. Yuzyil sonlarinda  gecen hikayenin basinda Michel yakin arkadaslarini cagirarak basliyor anlatmaya:

Babasi gibi ‘akademik’ bir kisilik Michel. Sans eseri guzel bir hanimla, Marceline’le evleniyor. Balayindan itibaren anlamadigim bir sekilde surekli geziyorlar. Hastalandiklari zaman bile ‘belki suranin gunesi kemiklerimi isitir, belki suranin serinligi iyi gelir’ diye diye surekli geziyorlar. Hayir, biz bu Internet caginda bilet, aktarma, otel vs. zar zor ayarliyoruz: size nasil gittiginiz her ulkede bir arac, konaklama vs. bekliyor?

Adamimizda hep bir bosluk hissi. Kendi korusunda kacak avlanmalar, hirsizlik yapan cocuklara, kaba koylulere karsi bir alaka. Eserin isminden ve Menalque ile Michel’in konusmalarindan anliyorum ki adamimiz ‘ahlak’ sevmiyor. Haliyle zavalli Marceline verem olup olunce istedigi gibi sefih bir hayat surmek icin gun doguyor Michel'e. Ilginc olabilecek bir konu, bana gore iyi temellendirilemeyip bunaltici bir esere donusmus. (ya da : sen ne anlarsin Zeynep? )

‘Bu yolculuk suresince mutlulugumuz oyle esit, oyle sakindi ki, hicbir seyini anlatamam. Insanlarin en guzel eserleri acili eserlerdir hep. Bir mutlulugun  hikayesi ne olabilirdi? Mutlulugu hazirlayan, sonra da yikan seylerden baska hicbir sey anlatilamaz.’

Eklenti: Otobiyografik izler tasiyormus. Oldum olasi sevmem. Gercek hayat hikayeleri zaman zaman carpici olabiliyor, evet, ama bir yazarin hayat hikayesinin iyi olma ihtimali ne kadar? Bence cok degil. Yine de istisnalari aramaya devam.