5 Şubat 2014 Çarşamba

Tobacco Road / Tütün Yolu – Erksine Caldwell


Altın Kalem Yayınları’ndan 1981 yılında çıkmış bu kitap. Kapağını gören de nezih ve romantik bir öykü okuyacağını sanır. Alakası yok. Konu yine sefalet; ama mesela Sefiller’de böyle rahatsız olmamıştım. Belki Hugo her şeye romantik yaklaştığındandır, bilemem.

Olay 2. Dünya Savaşı’ndan önceki Büyük Buhran (Great Depression) döneminde geçiyor. Bu dönem dünya çapında bir ekonomik krizin görüldüğü dönemmiş. Başlarda Gazap Üzümleri’ne benzetmiştim. Wikipedia’dan öğrendiğime göre o da aynı dönemi konu alıyormuş. Steinbeck’in romanındaki Joad ailesinin aksine, Lester ailesi bulunduğu toprağı terk etmiyor. Önce yıllarca tütün ekilen, sonra pamuk ekilen toprak artık bir şey üretmeye elverişli olmadığı için aç acına yaşıyorlar. Tütün yolu da eskiden tütün fıçılarının yuvarlandığı kumlu yolun ismi.

İkidir ilginç bir şekilde kitabın önsözünü kitaptan daha çok beğeniyorum J Al işte:
Önce tütün, sonra pamuk; ikisi de gelmiş, geçmişti. Yalnız insanlar, bir de inançları kalmıştı.”

Caldwell’in üslubu yalın ve akıcı. Bununla birlikte, bazı şeylerin öğretici olmak adına pekiştirilmek istenir gibi defalarca tekrarlandığı da dikkatimi çekti. Jeeter Lester’in her yılki “biraz pamuk tohumu, biraz da gübre” bulma umutları, her ilkyaz geldiğinde süpürge otlarını yakarak toprağı boşu boşuna ekime hazırlama, korudan kesilen sidiklimeşenin para etmemesi, Ellie May’in dudağını tedavi etme planları gibi birçok şey açlığın pençesindeki insanların takıntı ve tembellik halini vurguluyor. Ada ve Jeeter süpürgeotlarını yakmak için tutuşturdukları ateşin evi sarmasıyla uykuda ölüyorlar.

Domuz burunlu “din öğütçüsü” ama erkek düşkünü Bessie, tavşan dudaklı Ellie May, yemeğe el uzatırsa dövülen nine, mısır ambarında unutulup farelerin kemirdiği dede, damatları  Lov’un elinden yiyecek çalmak için hayvan gibi saldıran tüm aile… Gerek maddi gerek manevi bir sürü rahatsız edici unsur var kitapta benim için. Sanki Yalçın Çakır’ın programına çıkanlar gibi bir hava vardı tüm karakterlerde. Acaba Caldwell’in diğer kitapları nasıldır?

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder