A Christmas Carol (Bir Noel Şarkısı) – Charles Dickens

İlk tiyatroda seyrettim bunu. O kadar hoşuma gitti ki! Üstelik içime huzur ve neşe dolduran şu şarkıyı da ilk o oyunda dinlemiştim: “God Rest Ye Merry Gentlemen”

http://www.youtube.com/watch?v=syyG8o_9NYs

Kitabını ise yeni okudum. 1977 basımı resimli bir kitap. Keşke bütün kitaplarda böyle resimler olsa da benim gibi gözünde canlandırmakta zorlananlara yardımcı olsa. Kitap görünüşte çocuk kitabına benziyor ama yazarın günümüz İngilizcesi ile pek alakası olmayan dili her zamanki gibi ağır.

Dickens o Noel şarkısının iki dizesini almış kitaba.

“God bless you, merry gentleman!

 May nothing you dismay!”

Kahramanımız huysuz ihtiyar Ebenezer Scrooge, bu şarkıyı söyleyerek onu neşelendirmeye çalışan zavallı çocuğun peşinden cetvelle yarışıyor. Noelden nefret ediyor çünkü. Noel ona ne kazandırmış ki? “Humbug!” diye cevap veriyor onu biraz Noel havasına sokmak isteyenlere. Aynı zamanda yedi yıl önce ölen ortağının adının yazdığı levhayı bile değiştirmeyecek kadar cimri. Tabelada hala “Scrooge and Marley” yazıyor. İşte bu Marley, hortlayarak Scrooge’a gelip, sırayla üç hayaletin onu ziyaret edeceğini haber verdiğinde “Hepsi aynı anda gelse olmuyor mu?” diye atarlanıyor. Sonuçta geçmiş, şimdiki ve gelecek Noel’lerin hayaletleri / ruhları Scrooge’un aklını başına alması için çalışıyorlar.

Dickens’ın muzipliği yine hiç olmadık şekillerde kendini gösteriyor. Mesela Marley’in hayaletinin çenesinin altından bağladığı mendili çözünce çenesinin Maske’deki gibi karnına kadar düşmesi (tiyatroda yapsınlar bunu da hadi!) çok komik. Bir de geçmiş Noel hayaletinin kafasında yanan ışığı söndürmek için elinde külah şeklinde bir mum söndüreceği taşıması... Ne adam ya bu Charles Dickens!

Çok eğlenerek okudum, bazı bölümlerini de not aldım:

“It is required of every man,” the Ghost returned, “that the spirit within him should walk abroad among his fellowmen, and travel far and wide; and if that spirit goes not forth in life, it is condemned to do so after death. It is doomed to wander through the world –oh, woe is me!- and witness what it cannot share, but might have shared on earth, and turned to happiness!” (Marley’s Ghost)

“ ‘But you were always a good man of business, Jacob,’ faltered Scrooge, who now began to apply this to himself.

‘Business!’ cried the Ghost, wringing its hands again. ‘Mankind was my business. The common welfare was my business; charity, mercy, forbearance, and benevolence, were all my business. The dealings of my trade were but a drop of water in the comprehensive ocean of my business!”

(Marley öldükten sonra sosyalist olmuş belli.)

“Why, it’s Ali Baba!” Scrooge exclaimed in ecstasy. “It’s dear old honest Ali Baba!”

“He lay, in the dark empty house, with not a man, a woman, or a child, to say that he was kind to me in this or that, an for the memory of one kind word I will be kind to him. A cat was tearing at the door, and there was a sound of gnawing rats beneath the hearth-stone. What they wanted in the room of death, and why they were so restless and disturbed, Scrooge did not dare to think.”

“If there is any person in the town, who feels emotion caused by this man’s death,” said Scrooge quite agonised, “show that person to me, Spirit, I beseech you!”